Sun’iy intellekt texnologiyalari dunyo bo’ylab jadal sur’atda rivojlanmoqda va jamiyatning barcha sohalarini o’zgartirmoqda. Yirik texnologiya kompaniyalari yanada kuchli AI modellarini ishlab chiqmoqda, ular real vaqtda video tahlil qilish, murakkab matematik masalalarni yechish va hatto ilmiy tadqiqotlarda yordam berish imkoniyatlariga ega. Tibbiyot sohasida AI yordamida kasalliklarni erta aniqlash aniqlik darajasi 90 foizdan oshdi.
Biroq, bu texnologiyalar mehnat bozorida ham sezilarli o’zgarishlar olib kelmoqda. Bir tomondan, yangi kasblar paydo bo’lmoqda – AI etika bo’yicha mutaxassislar, ma’lumotlar tahlilchilari va robototexnika muhandislari. Ikkinchi tomondan, ba’zi an’anaviy kasblar avtomatlashtirish tufayli yo’qolish xavfi ostida. Hukumatlar va ta’lim muassasalari ishchi kuchini qayta tayyorlash dasturlarini faol joriy etmoqda.
Bugungi kunda sun’iy intellekt texnologiyalari hayotimizning ajralmas qismiga aylanib bormoqda. Ular turli sohalarda keng qo‘llanilmoqda: aqlli qidiruv tizimlari — masalan, YouTube Search foydalanuvchilarga eng mos natijalarni taklif etadi; YouTube, Amazon va Netflix kabi platformalar esa tavsiya tizimlari orqali foydalanuvchi xatti-harakatlarini tahlil qilib, shaxsiylashtirilgan kontentni taqdim etadi. Shuningdek, Google Assistant, Siri va Alexa kabi sun’iy intellekt asosidagi yordamchilar tabiiy tilni tushunish orqali inson bilan muloqot qilish imkonini beradi. Transport sohasida esa Waymo singari o‘zini-o‘zi boshqaradigan avtomobillar ilg‘or sun’iy intellekt algoritmlaridan foydalanadi.
Sun’iy intellekt sohasidagi ilk ilmiy izlanishlar ingliz olimi Alan Turing nomi bilan bog‘liq. Aynan u mashinalarning “fikrlash” qobiliyatini o‘rganish orqali bu yo‘nalishning nazariy asoslarini yaratgan. 1956-yilda esa John McCarthy boshchiligida o‘tkazilgan Dartmouth kollejidagi anjuman tarixiy burilish nuqtasi bo‘ldi — unda “sun’iy intellekt” (artificial intelligence) atamasi ilk bor ilmiy muomalaga kiritilib, ushbu yo‘nalish mustaqil fan sohasi sifatida tan olindi.
